De nieuwe Old Bohemian Trdelník

De trdelník wordt verkocht als een traditioneel Oud-Boheems gebak. Ook de wijze van bereiding en de aankleding van de verkoopsstalletjes moeten verwijzen naar een oude traditie, die verzonnen is. De trdelník is een modern marketing produkt, dat vijftien jaar geleden in Praag niet bestond. Het spul kent bij toeristen veel sukses: men ziet de bereiding, het geurt zoet, het lijkt lekker. Vele voedselkraampjes in Praag zijn overgeschakeld van de verkoop van dingen die voor pizza moesten doorgaan op de meer lukratieve verkoop van dingen die voor trdelník moeten doorgaan. Foto: een verkoopskraampje in Praag van de geloof het maar niet  traditioneel bereide trdelník. 1923 lijkt de datum van ontstaan te zijn, maar het is slechts een fantasiegetal met het doel om de koper te misleiden, waar men perfekt in slaagt. De trdelník is een buisvormig (zeer) zoet gebak, bestrooid met vanillesuiker, gemalen (amandel- of wal)noten en kaneel. Variaties zijn mogelijk. Het deeg, aangekocht in een bakkerij, wordt in een lange sliert gerold, rond een cilindrische staaf gewonden en bestrooid met suiker. Die spies draait dan langzaam boven een houtskoolvuurtje (ook gasvuurtje) waarbij de suiker karamelliseert. Tenslotte wordt het gebak in de suiker-nootmengeling gerold. Het gebak wordt gewoonlijk warm gegeten. De koper kan kiezen tussen de basisversie, de versie waarbij de binnenzijde met goedkope sjokopasta is besmeurd of een buisje gevuld met kwakken (soft) roomijs (van slechte kwaliteit), soms ook met bessenmarmelade. De waardering voor al die troep blijkt uit de inhoud van de vuilnisbakken in de buurt van de trdelníkkraampjes. Het woord trdelník is Tsjechisch, heeft vele betekenissen en verwijst naar een houten stok, een spit of zwengel. Eigenlijk betekent het garen spinnen.  Sommige Tsjechen noemen de trdelník trdlovec of trdlo.  Trdlo betekent sukkel, stommerik of iemand die in de war is. En trdlo wordt ook het spit, de ronde staaf genoemd. De trdelník zou Hongaars (Zevenburgen, nu Roemenië) van oorsprong zijn, maar er zijn vele verzinsels en mystifikaties. Zo is er bijvoorbeeld het verzinsel dat een Hongaarse officier het recept naar Moravië zou hebben meegebracht. In Skalice, in Slovakije, is de trdelník beschermd door de EU als een typisch streekprodukt, de Skalický trdelník. Jaja! In Hongarije heet het gebak Kürtőskalács (wat schoorsteengebak betekent, genoemd naar de vorm). Varianten zijn in Oostenrijk de Prügelkrapfen, in Duitsland de Baumkuchen, Baumstriezel of Spießkuchen, in Luxemburg de Baamkuch en in Zweden de Spettekaka (letterlijk naaldgebak). De trdelník behoort tot warm straatvoedsel als frieten, worsten, hot dogs, gehaktballen, oliebollen enz. Er zijn nu ook gedraaide aardappelchips. In Praagse toeristenbuurten wordt de laatste jaren massaal op straat gekauwd en geslurpt (en afval achtergelaten). Ga liever naar een restaurant of koffiehuis en proef er bij een kop koffie heerlijke Tsjechische gebakjes. Doodkistjes (rakvičky) bijvoorbeeld, die heb je ook met slagroom. © Piet Schepens (2017-2021) P.S. Dank aan Markéta Kluková en Ruben Pellar voor het taalkundig advies.

projít na článek

Bohemian Rhapsody v podání ajťáků Firemní focení

Zadání IT firmy Red Robot znělo jasně: Vymysli nám originální firemní focení! Na internetech jsem nasosala inspiraci pro business portréty a nápad na červené fotky byl na světě. Oříšek přišel při focení skupinové fotky. Prostory nebyly nejvhodnější a

projít na článek

De afbraak van het Praagse Joodse getto in 1896-1911

In de tweede helft van de 19de eeuw wou men van Praag een moderne stad met grootstadkarakter maken naar het voorbeeld van Wenen (Ringstrasse), Parijs (de boulevards), Boedapest en Berlijn. In 1885 werd beslist om het getto (waar toen nog ongeveer 25% der

projít na článek

Brutalisme

Foto´s v.l.n.r.: Delft, Technische Universiteit, aula, 1966; Terneuzen, raadhuis, 1972. Brutalistische architektuur werd vooral in de jaren zestig en zeventig van vorige eeuw gebouwd. Hoewel velen dat denken heeft ze niets te maken met totalitaire regimes

projít na článek

10 nejžádanějších svatebních šatů pro rok 2023: Nové trendy ainspirace

10 nejžádanějších svatebních šatů pro rok 2023: Nové trendy a inspirace Blíží se svatební sezóna roku 2023 a s ní přicházejí nové trendy a inspirace v oblasti svatebních šatů. Pokud plánujete svatbu a hledáte ty správné šaty, který vás nejen okouzlí,

projít na článek

Een Brabantse triptiek in Praag

Foto: Het geopende drieluik. Centraal het paneel Sint-Lukas schildert de madonna van Jan Gossart. Zijpanelen van Michiel Coxcie met links de marteling van Sint-Jan-de-evangelist en rechts het Visioen van Sint-Jan op Patmos. (Foto uit Z. Wirth, F. Kop en V

projít na článek